Waterstof wordt gezien als een belangrijke optie om de energietransitie in de glastuinbouw te realiseren. Maar de verandering was niet een-twee-drie. Wat is de huidige situatie en wat is de toekomst van waterstof in deze sector?
Glastuinbouw Nederland en de toonaangevende tuinbouw- en grondstoffenindustrie werken samen om momentum te creëren voor de toepassing van waterstof in de glastuinbouw. Vanuit regio's en clusters zijn kansrijke ideeën verzameld en pilotprojecten staan in de kinderschoenen.
“Om waterstof rendabel te maken en de transitie te versnellen, moeten we telers inspireren. We moeten laten zien dat er een business case is. Samen maken we een plan voor het gebruik van waterstof in de tuinbouw. En als we kunnen opschalen, gaan de kosten vanzelf naar beneden”, zegt Anneke van de Kamp van de topsector tuinbouw en grondstoffen.
Ook politiek infiltreerden de mogelijkheden van waterstof in Den Haag. In het regeerakkoord staat dat de glastuinbouw de potentie heeft om koploper te worden in het energiezuinig en circulair produceren van hoogwaardige producten. Tegelijkertijd stelt het kabinet dat de sector nog te afhankelijk is van aardgas. Naast aardwarmte, biomassa, restwarmte en elektrificatie wordt waterstof als oplossing genoemd.
We willen fabrikanten laten zien dat waterstof echt een businesscase heeft.
ANNEKE VAN DE KAMP VAN DE TOONAANGEVENDE TUINBOUW EN GRONDSTOFFEN
“Zeker voor tuinbouwclusters waar aardwarmte of restwarmte niet mogelijk is, kan waterstof interessant zijn. Denk aan gebieden in Noord-Limburg”, zegt Van de Kamp.
Ook op Europees niveau is het potentieel van waterstof zichtbaar. Medio september kondigde Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie, de oprichting van een waterstofbank aan. Het bedrag op deze bank is 3 miljard euro. Volgens Van de Kamp is dit een goede zet. 'Deze bank vergroot de levensvatbaarheid van waterstof in de tuinbouw. Waterstof moet immers op grotere schaal ontwikkeld worden dan alleen in Nederland.'
Grote kans op een tekort
Van de Kamp wijst erop dat elke sector de komende jaren wil verduurzamen. Dit verhoogt de druk op de waterstof. “Er zijn zoveel initiatieven die afhankelijk zijn van waterstof. De kans op tekorten is groot. Het is goed dat Brussel zich hiervan bewust is.” En hoewel de transitie naar waterstof in de praktijk ruim 3 miljard euro gaat kosten, wijst Van de Kamp erop dat dit een teken van goed nieuws is. intenties.
Maar het doel van de Europese Unie om in 10 zo'n 2030 miljoen ton schone waterstof te produceren, vindt Van de Kamp wat ambitieus. “Als we daarvan minimaal de helft in de praktijk kunnen brengen, mogen we al heel tevreden zijn. Die ambities leiden in ieder geval tot schaalvergroting en dat is nodig om de kosten laag te houden.”
Het wordt volgens Van de Kamp niet eenvoudig om vraag en aanbod goed op elkaar af te stemmen. Er is een aanzienlijke infrastructuur nodig om waterstof aan de consument te leveren. Ook het vergunningsproces moet worden aangepast. “Dit vereist een goede coördinatie. Een individuele producent kan dit niet organiseren. Daarom is het belangrijk dat, net als bij geothermie, dit soort projecten worden uitgevoerd in samenwerking met publiek-private partijen en onderzoeksorganisaties.”
Kennis naar de sector brengen
Van de Kamp zei dat het ook belangrijk is om bestaande kennis en technologie naar de industrie te brengen om waterstof toe te passen. “Ondernemers kunnen elkaar inspireren en laten zien wat er mogelijk is. Als glastuinbouwbedrijf in Nederland en toonaangevende tuinbouw- en grondstoffenindustrie spelen wij daar ook een rol in.”
Het is niet dat er niets bekend is over het gebruik van waterstof, benadrukt Van de Kamp. 'We bestuderen dit al jaren. De technologie voor productie en toepassing is er al zo'n beetje. De urgentie is nu alleen maar groter dan vele jaren geleden.'
Een ander probleem dat onduidelijk blijft, is het licentieproces. Maar net als bij aardwarmte wordt verwacht dat het een complex proces wordt. “Een van de prioriteiten voor de komende jaren is dan ook om meer duidelijkheid te krijgen over dit proces. Ondernemers hebben dit nodig om goed na te denken of ze deze stap willen en kunnen zetten”, zegt Van de Kamp.
Waterstof zal niet voor elke kas de ideale oplossing zijn. “De glastuinbouw heeft de luxe veel duurzame mogelijkheden te hebben. En die keuzes zullen ook per regio verschillen. In bepaalde gebieden kan aardwarmte of restwarmte de beste oplossing zijn”, zegt Van de Kamp.